نصب و راه اندازی سامانه شورایار در شهرداری مظفری استان فارس

مقدمه

سامانه شورایار ابزاری حیاتی برای تسهیل ارتباط شهروندان، نمایندگان شورایی و مدیریت شهری است. این مقاله گام‌به‌گام نصب و راه‌اندازی سامانه شورایار در محیط لوکال شهرداری مظفری استان فارس را توضیح می‌دهد و هم‌زمان نکات فنی و امنیتی مهم برای شرایطی که سیستم در شبکه محلی بدون SSL اجرا می‌شود را مطرح می‌کند. هدف این راهنما این است که تیم فنی شهرداری بتواند به‌سرعت سامانه را آماده بهره‌برداری آزمایشی کرده و برای مهاجرت به حالت تولیدی آماده شود.

چرا اجرای لوکال (بدون SSL) و چه محدودیت‌هایی دارد

اجرای لوکال برای تست و آموزش مناسب است: توسعه، آزمون فرایندها، آموزش کاربران و رفع باگ‌ها. اما بدون SSL اتصال‌ها رمزنگاری نمی‌شوند و عبور اطلاعات حساس در شبکه محلی آسیب‌پذیر خواهد بود. بنابراین در محیط لوکال:

• دسترسی را محدود به شبکه داخلی یا VPN کنید.

• از حساب‌های کاربری تستی و دادهٔ غیراصلی برای تست استفاده کنید.

• برای محیط نهایی حتماً SSL معتبر نصب کنید.

  

پیش‌نیازها و موارد مورد نیاز قبل از نصب

سامانه شورایار

1. سرور فیزیکی یا مجازی داخل شبکهٔ شهرداری با منابع مناسب (CPU/رم/فضای دیسک بر اساس ترافیک مورد انتظار).

2. سیستم‌عامل سازگار (مثلاً Windows Server یا Linux مثل Ubuntu/CentOS) که با سامانه همخوانی داشته باشد.

3. وب‌سرور مناسب (IIS، Apache یا Nginx) و پشتهٔ نرم‌افزاری مورد نیاز (PHP/.NET/Java — بسته به پیاده‌سازی شورایار).

4. پایگاه داده (MySQL/MariaDB، SQL Server یا PostgreSQL) و دسترسی ادمین جهت ایجاد دیتابیس.

5. شبکهٔ داخلی با IP ثابت برای سرور و ثبت نام هاست یا ورودی hosts در کلاینت‌ها.

6. کاربران تست، دسترسی FTP/SFTP یا فایل‌اشتراک برای انتقال کد، و ابزارهای مدیریت لاگ.

مراحل گام‌به‌گام نصب و راه‌اندازی

1. آماده‌سازی سرور سامانه شورایار

• سیستم‌عامل را به‌روز کنید و پکیج‌های ضروری (build tools، بسته‌های امنیتی) را نصب کنید.

• وب‌سرور و پایگاه داده را نصب و سرویس‌ها را راه‌اندازی کنید.

• یک کاربر سرویس با دسترسی محدود برای اجرای وب‌اپ تعریف کنید (نه root/Administrator).

2. تخصیص دامنه/هاست محلی

• در شبکه لوکال، برای دسترسی آسان، رکورد DNS محلی بسازید یا فایل hosts روی کلاینت‌ها با ورودی مثل 192.168.x.x shorayar.madsoft.local تنظیم کنید.

• از IP ثابت روی سرور استفاده کنید تا دسترسی قطع‌ووصلی نداشته باشید.

3. انتقال و تنظیم فایل‌های سامانه

• کد سامانه را روی مسیر وب‌سرور منتقل کنید (مثلاً /var/www/shorayar یا C:\inetpub\wwwroot\shorayar).

• دسترسی‌های فایل/پوشه را مطابق مستندات نرم‌افزار تنظیم کنید (پوشه‌های آپلود و cache معمولاً قابل نوشتن باشند).

4. ایجاد و پیکربندی دیتابیس

• دیتابیس جدید بسازید و یوزر با پسورد امن ایجاد کنید.

• اسکریپت‌های اولیهٔ نصب یا فایل‌های SQL را ایمپورت کنید تا ساختار جداول و داده‌های اولیه آماده شوند.

• مشخصات دیتابیس را در فایل پیکربندی سامانه (config.php یا appsettings.json) وارد کنید.

5. پیکربندی وب‌سرور و مَپ کردن آدرس‌ها

• مسیر روت (DocumentRoot) را به پوشهٔ سامانه اشاره دهید.

• اگر از بازنویسی URL استفاده می‌شود، قوانین rewriterule را در وب‌سرور تعریف کنید.

• زمان اجرای اسکریپت‌ها، محدودیت آپلود و max execution time را مطابق نیاز تنظیم کنید.

6. راه‌اندازی سرویس‌ها و تسک‌های زمان‌بندی

• اگر سامانه نیاز به کرون‌جاب یا سرویس‌های پس‌زمینه دارد، آن‌ها را در crontab ویندوز یا لینوکس تنظیم کنید.

• سرویس‌های مربوط به صف‌ها یا ایمیل را تست و در صورت نیاز سرویس محلی SMTP تستی راه‌اندازی کنید.

7. تست عملکرد و پذیرش

• ورود کاربران تستی، ارسال فرم‌ها، آپلود فایل و جریان‌های اصلی کاربری را تست کنید.

• لاگ‌ها را بررسی و خطاهای احتمالی را رفع کنید.

• سرعت صفحه‌ها و زمان پاسخ API را اندازه‌گیری و در صورت نیاز کشینگ/بهینه‌سازی اعمال کنید.

نکات امنیتی ضروری برای محیط لوکال بدون SSL

• دسترسی به شبکه را محدود به VLAN اداری یا VPN داخلی کنید.

• از فایروال برای بستن پورت‌های غیرضروری و فقط باز گذاشتن پورت وب (در صورت ضرورت) استفاده کنید.

• برای احراز هویت ادمین از رمزهای قوی و 2FA (در صورت امکان) استفاده کنید.

• از لاگین‌های تستی و اطلاعات غیراصلی برای محیط توسعه استفاده کنید تا دادهٔ واقعی شهروندان محافظت شود.

• قبل از انتقال به محیط تولید، حتماً گواهی SSL معتبر نصب کنید (Let’s Encrypt یا گواهی تجاری).

پشتیبان‌گیری و نگهداری

• برنامهٔ بکاپ روزانه از دیتابیس و فایل‌های مهم تنظیم کنید و نسخه‌ها را خارج از سرور اصلی نگهداری کنید.

• برنامهٔ به‌روزرسانی برای سیستم‌عامل، پایگاه داده و خود سامانه تدوین کنید تا آسیب‌پذیری‌ها به‌موقع رفع شوند.

• مانیتورینگ ساده (مصرف CPU/RAM، فضای دیسک، دسترسی سرویس‌ها) راه‌اندازی کنید تا هشدارهای اولیه دریافت شود.

نتیجه‌گیری

نصب و راه‌اندازی سامانه شورایار در شهرداری مظفری امکان‌پذیر و نسبتاً سریع است اگر پیش‌نیازها رعایت شوند و تیم فنی گام‌های بالا را دنبال کند. اجرای اولیه در محیط لوکال بدون SSL برای تست و آموزش مناسب است اما برای بهره‌برداری واقعی باید اقدامات امنیتی تکمیل و SSL معتبر نصب گردد. این اقدام به شهرداری کمک می‌کند فرایندهای مشارکتی و پاسخ‌گویی به شهروندان را به شکل ساختاریافته‌تری مدیریت کند.